NASA YEMEJE KO HARI INDI MIBUMBE 500 NYUMA Y’IYARI ISANZWE IZWI

6,248

Nasa yatangaje yemeza ko hanze y’igice cyo mu isanzure isi n’indi mibumbe yari isanzwe izwi bibarizwa, hari indi mibumbe 5000 hakaba harimo ishyuha cyane imeze  nka Jupiter imeze nk’isi ndetse n’imeze nka neptunes.

Ubusanzwe habarwa imibumbe umunani  igaragira isi, ariyo : Mercury, Venus, Earth(Isi), Mars, Jupiter, Saturn, Uranus,  na Neptune, hakaba n’undi muto ariko bavuga ko utujuje byose kuburyo wakwitwa umubumbe nk’iyi yindi ukaba witwa  Pluto, akaba ariyo mibumbe igaragira ikanazenguruka izuba, mu isanzure ryitwa Milky way.

Ikigo cyo muri Amerika gikora ubushakashatsi ku bijyanye n’ibyo mu kirere Nasa, cyatangaje ko cyamaze kumenya ko hari indi mibumbe 5000 iri hanze y’isanzure isi dutuyeho ibarizwamo. Hari n’indi mibumbe bita Exoplanets yiyongeraho bigatuma yose hamwe iba 5005.

Jessie Christiansen umushakashatsi  mu bijyanye n’isanzure yatangaje ko bimeze nk’isi Umubare munini wa exoplanets ni gaze, nka Jupiter cyangwa Neptune, aho kuba ku isi, nkuko tubikesha urubuga rwa NASA. Ububiko bwanditse bwa exoplanet bugaragara murungano rwasuzumwe, impapuro za siyansi zemejwe hakoreshejwe uburyo bwinshi bwo gutahura cyangwa nubuhanga bwo gusesengura kugirav ngo bizere ko ubu bushakashatsi ari bwo.

Mu mibumbe ya  exoplanets iherutse kwemezwa harimo K2-377 b, ‘super Earth’ ifite ubwinshi bwisi bwikubye inshuro 3.51 bifata iminsi 12.8 kugirango irangize orbit imwe yinyenyeri yayo, ni ukuvuga  kuzenguruka inyeyeri  iwugaragiye. Undi witwa TOI-1064 b, ni ‘isi ishobora kuba urutare runini kuruta isi nk’uko NASA ibivuga.

Exoplanets nyinshi ziboneka mugupima gucuranga kwinyenyeri ibaho kugira umubumbe unyura imbere yacyo, bita uburyo bwo gutambuka. Ubundi buryo bwo kumenya exoplanets, bita uburyo bwa Doppler, bupima  ibyo mu cyongereza bita ‘wobbling’ yinyenyeri bitewe no gukwega imbaraga zo kuzenguruka imibumbe.

Comments are closed.